Қоғам қауіпсіздігі мен халықтың амандығын қамтамасыз ету жолында қызмет ететін төтенше жағдайлар мамандығы – ең жауапты әрі күрделі бағыттардың бірі. Бұл салаға келу үшін адам тек физикалық тұрғыдан емес, моральдық және психологиялық жағынан да мықты болуы қажет. Себебі құтқарушының әрбір қадамы адам өмірімен байланысты.
Төтенше жағдайлар қызметіне қабылданатын үміткерлерге жоғары талаптар қойылады. Ең алдымен, денсаулығы мықты, төзімді және шұғыл жағдайда шешім қабылдай алатын қасиет болуы тиіс. Әскери тәртіп пен жауапкершілік бұл қызметтің негізгі өзегі саналады. Сондай-ақ, физикалық дайындық деңгейі арнайы нормативтер арқылы бағаланады. Кандидаттар міндетті түрде медициналық тексерістен өтеді және психологиялық тұрақтылығы ескеріледі.
Құтқарушы немесе төтенше жағдайлар саласының маманы болғысы келгендер еліміздегі арнайы оқу орындарында білім алады. Қазақстанда бұл бағытта Көкшетау қаласындағы Мәлік Ғабдуллин атындағы Азаматтық қорғау академиясы – негізгі білім ордасы болып саналады. Сонымен қатар техникалық және азаматтық қорғау колледждерінде де орта буын мамандар дайындалады.
Оқу бағдарламасы теория мен тәжірибені қатар қамтиды: өрт сөндіру, инженерлік қауіпсіздік, құтқару тәсілдері, төтенше жағдайлардың алдын алу, химиялық және радиациялық қорғаныс негіздері, медициналық алғашқы көмек көрсету сияқты пәндер оқытылады. Болашақ мамандар дала жағдайында жаттығулар өткізіп, нақты төтенше жағдайларға бейімделеді.
Бұл салада еңбек ететін әрбір қызметкер кез келген уақытта шақыртуға дайын болуы тиіс. Апат, өрт, су тасқыны, жол-көлік оқиғасы немесе табиғи зілзала кезінде ең алдымен көмекке келетін – осы мамандар. Құтқарушының еңбегі тәулік пен мезгілге бөлінбейді, олардың басты міндеті – адам өмірін сақтау.
Бүгінде төтенше жағдайлар органдарында қызмет атқаруға қызығушылық танытқан жастарға мемлекет тарапынан қолдау бар. Арнайы квоталар, шәкіртақылар мен практика базалары ұйымдастырылған. Жас мамандар кәсіби дайындықтан өткен соң, ішкі істер органдарының тең құқылы қызметкері ретінде еңбек етеді.
Төтенше жағдайлар қызметі – елге адалдық пен батылдықтың мектебі. Бұл мамандықты таңдаған адам тек кәсіби біліктілігімен емес, жүрегінің мықтылығымен ерекшеленеді. Адам өмірін сақтау – ең ұлы миссия, ал осы жолда қызмет ету – нағыз ерліктің белгісі.