Қазіргі таңда инклюзивті білім беру – қоғамның адамгершілік деңгейін айқындайтын маңызды көрсеткіштердің бірі. Әрбір бала, оның ішінде ерекше білім беру қажеттілігі бар оқушылар да сапалы білім алуға құқылы. Осы бағытта жасанды интеллект (ЖИ) технологиялары үлкен мүмкіндіктер ашып отыр.
Біріншіден, ЖИ инклюзивті білім беруде жеке оқу траекториясын қалыптастыруға көмектеседі. Арнайы алгоритмдер әр оқушының қабілеті мен даму қарқынын талдап, соған сай жеке оқу жоспарын ұсына алады. Мысалы, көру немесе есту қабілеті шектеулі балалар үшін мәтінді дыбысқа айналдыратын, бейнематериалды субтитрмен қамтамасыз ететін жүйелер тиімді қолданылады.
Екіншіден, жасанды интеллект мұғалімге көмекші құрал ретінде қызмет етеді. Ол оқушылардың үлгерімін автоматты түрде бақылап, қиындық туындаған сәтте мұғалімге ескерту жібереді. Осылайша, педагог әр баланың даму ерекшелігін ескеріп, уақытында қолдау көрсете алады.
Үшіншіден, ЖИ негізінде жасалған виртуалды ассистенттер мен чатботтар ерекше балалардың тілдік және коммуникативтік дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. Мұндай бағдарламаларда эмоцияны тану, сөйлеуді түзету және қарым-қатынасқа үйрету функциялары бар.
Төртіншіден, инклюзивті ортада ақпаратқа тең қолжетімділікті қамтамасыз ету маңызды. Жасанды интеллекттің көмегімен оқу материалдары бірнеше форматта – мәтін, аудио, бейне және тактильді түрде ұсыныла алады. Бұл мүмкіндігі шектеулі балалардың білімге қызығушылығын арттырып, оқыту сапасын жақсартады.
Мемлекет тарапынан да бұл бағыт назардан тыс емес. «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы аясында білім беру саласын технологияландыру, соның ішінде инклюзивті мектептерге арналған цифрлық шешімдерді енгізу қолға алынған. Astana Hub және Bilim Media Group секілді орталықтар осы бағытта пилоттық жобалар әзірлеуде.
Қорытындылай келе, жасанды интеллект – инклюзивті білім берудің тиімді құралы. Ол тек технологиялық мүмкіндік емес, әр баланың әлеуетін ашуға жол беретін гуманистік қадам. Болашақта ЖИ мен педагогиканың үйлесімді дамуы – инклюзивті қоғам қалыптастырудың басты шарты болмақ.