Мектеп жасындағы баланың дұрыс тамақтануы – оның дене және ой-саналық дамуының ең маңызды көрсеткіші. Сондықтан еліміздегі білім беру ұйымдарында оқушыларға арналған тамақтану стандарттары қатаң түрде белгіленген. Бұл талаптар баланың жас ерекшелігіне, физиологиялық қажеттілігіне және күнделікті энергия шығынына сай жасалады.
Бүгінгі таңда мектеп асханалары тек тамақ беретін орын емес, оқушының денсаулығын нығайтуға бағытталған әлеуметтік маңызы зор ортаға айналып отыр. Денсаулық сақтау және Білім министрліктерінің бірлескен бұйрықтарында әр мектеп асханасында тағам сапасын, мәзір құрамын, санитарлық-гигиеналық жағдайды және тағам дайындау технологиясын реттейтін нақты ережелер бекітілген.
Мектеп асханаларындағы мәзір құрамы баланың жасына қарай құнарлы болуы шарт. Әр күнгі ас мәзірінде ақуыз, май, көмірсу, дәрумен және минералдардың үйлесімді мөлшері сақталуы тиіс. Тәтті сусындар, газдалған өнімдер, фастфуд және тез дайындалатын тағам түрлеріне жол берілмейді. Оның орнына табиғи компот, морс, шырын және сүзбе, ботқа сияқты пайдалы тағамдар ұсынылады.
Мектеп асханасына жеткізілетін барлық азық-түлік санитариялық бақылаудан өтеді. Өнімдердің жарамдылық мерзімі, сақтау температурасы, тасымалдау шарттары – бәрі де тексеріледі. Әрбір тағам арнайы технологиялық карта бойынша дайындалып, асхана қызметкерлері санитариялық талаптарды сақтауға міндетті.
Мектеп оқушыларының көпшілігі таңғы не түскі ыстық тағаммен қамтылуы керек. Әсіресе бастауыш сынып оқушылары үшін бұл – өте маңызды талап. Ыстық тамақ баланың күн бойғы оқу белсенділігіне, көңіл-күйіне, есте сақтау қабілетіне тікелей әсер етеді. Кейбір өңірлерде әлеуметтік аз қамтылған және көпбалалы отбасылардың балаларына тегін тамақ ұйымдастыру тәжірибесі бар.
Мектептегі тамақтану тек физиологиялық қажеттілікті өтеумен шектелмейді. Ол – балаға мәдени тәрбие берудің бір бөлігі. Асхана қызметі арқылы балаларда ас ішу әдебі, таза тағамға деген құрмет, артық тұтынудан сақтану сияқты дағдылар қалыптасады.
Қорытындылай келе, мектептегі тамақтану стандарты – жай қағаздағы талап емес, әр баланың денсаулығын қорғауға бағытталған нақты іс-шаралар жүйесі. Әрбір ата-ана, ұстаз және асхана қызметкері осы жауапкершілікті бірдей сезінсе, біздің балаларымыздың болашағы да жарқын, денсаулығы да мықты болары анық.